UYAP'ta İmzasız Bilirkişi Heyet Raporu Teslim Etmek
UYAP
üzerinden elektronik imza ile bilirkişi raporu teslim olanağı yokken,
raporlar üç nüsha çıktı alınıp ıslak imza edildikten sonra ön bürolardan
taratılarak dosyasına girmekte idi. UYAP ile işlemler kolaylaştı ancak
alışkanlıklardan vazgeçmek zor oluyor.
5070 sayılı Elektronik İmza Kanunundan alıntıdır;
Güvenli elektronik imza
MADDE 4. Güvenli elektronik imza;
a) Münhasıran imza sahibine bağlı olan,
b) Sadece imza sahibinin tasarrufunda bulunan güvenli elektronik imza oluşturma aracı ile oluşturulan,
c) Nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin kimliğinin tespitini sağlayan,
d) İmzalanmış elektronik veride sonradan herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığının tespitini sağlayan,
Elektronik imzadır.
Güvenli elektronik imzanın hukukî sonucu ve uygulama alanı
MADDE 5. Güvenli
elektronik imza, elle atılan imza ile aynı hukukî sonucu doğurur.
Bilirkişilerin ekserisi, MS Word veya Open Office vb. kelime işleme yazılımları ile rapor yazmaya alışkındır. Ancak UYAP'a elektronik imza ile yüklemek ve ön bürodan teslim zahmetinden kurtulmak için Word ile devam edilemez, UDE adlı bakanlığın kendi yazılımını kullanmak şarttır. UYAP dosya editörü adlı yazılım, *.udf uzantılı dosyalar üretir ve metne elektronik imza ekleme olanağı verir. (edit) UDE'nin Word kadar yetenekli bir yazılım olmadığı aşikardır. Word'e alışkın bilirkişiler UDE'ye alışmamakta direnirler. Kısmen hak vermek de gerekir zira UDE içinde tablo ve fotoğraf düzenlemek daha zordur. Üstelik dosya boyutu sınırlamaları da vardır.
Bilirkişi arkadaşların zorlukları aşmak için -sakıncalı- bir yol bulduklarını sıklıkla görüyorum. Yeni yöntem şöyle: rapor önceleri olduğu gibi Word ile düzenleniyor. İmzalar kısmına, bilirkişi isim veya isimleri ile birlikte "e-imzalıdır" ibaresi yazılıyor. Sonra da *.doc tan PDF formatına dönüştürülüyor. UDE ile bir kapak sayfası hazırlanıyor. "Mahkemenizin ... sayılı dosyasında hazırlanan rapor ekte sunulmaktadır" mealinde bir cümle ile birlikte bu udf uzantılı dosya e-imza edilerek eki PDF asıl raporla birlikte UYAP'a yükleniyor. Kalemdeki katipler de bu şekilde işleme alıyorlar.
Sakıncayı görmüş olmalısınız, asıl raporda ne ıslak, ne de elektronik imza var. Tek kişinin görevli olduğu raporlarda kısmen sakıncası az olabilir, zira kapağı yükleyen kişi ekinden de bizzat sorumludur. Peki ya heyetler? Siz PDF asıl raporda mutabık kaldınız ve udf kapağı imzaladınız diyelim. Peki raporu UYAP'a yükleyecek olan bilirkişi, raporu yüz seksen derece tersine çevirerek yüklerse? Küçük ihtimal de olsa, adaletin arandığı bir sistem buna izin vermemelidir. Daha naif bir ihtimali konuşalım. Rapor, mutabık kalınan haliyle yüklendi diyelim. Tebligattan sonra itirazlar yükseldi ve raporda fahiş bir hata yapıldığı, hatta heyetin bilirkişi kuruluna şikayet edildiği anlaşıldı. Ben bu bilirkişi kurulunda olsam ve "bu raporda mutabık değilim, hatalı halinden sorumlu değilim, rapor değiştirilmiştir" diyerek inkâr etsem başım ağrır mı?
Bu sakıncalı metod sanki içtihatmışçasına kullanılmaya devam ediliyor. İtiraz etseniz "bozguncu" oluyorsunuz. "Yukarı mahallede bir yalan söyle, aşağı mahallede duy kendin inan." Çok tecrübeli bilirkişi arkadaşlar bile bu hataya düşüyor.
Katipler, hakimler ve bölge bilirkişi kurulları bu sakıncalı hale son vermelidir.
Bundan 3-5 yıl sonra bu sebeple istinaftan, Yargıtay'dan dönen dosyalar olacağına ihtimal vermelisiniz.
* Buna benzer ilginç bilirkişilik deneyimleri için şu sayfamızı ziyaret etmek isteyebilirsiniz.